24 Dekabr, 2008
Çoxlarımız işlə bağlı faydalı vərdişlər barədə müxtəlif tövsiyələr eşitmişik. Onlardan ən məşhuru “çox deyil, səmərəli çalışın” deyimidir.
Ekspertlərin fikrincə, sizə daha az səmərəli görünən vərdişlər fəalliyyətinizi daha məhsuldar edə bilər.
Bəzi ideyalar ilk baxışdan qeyri-adi və ya qeyri-məntiqi görünə bilər. Amma bununla belə, bir sıra işçilər bu vərdişlərin sayəsində daha çox məhsuldarlıq və motivasiyaya nail olmuşdur. Ən vacibi də odur ki, bu vərdişlər doğrudan da onlara işlərini yerinə yetirməkdə yardımçı olmuşdur.
Mütəxəssislərə görə bir sıra işçiyə öz məqsədlərinə çatmaqda olduqca yardımçı olan və ilk baxışdan ağlasığmaz görünən bu vərdişlər aşağıdakılardır:
1. İşdə kitab oxuyun.
İşində çətinliklə üzləşən Nyu-Hempşirin marketinq üzrə koordinatoru, Geyl Hernandets belə söyləyir: “Mən treninqlərə getmədən işimlə əlaqədar bir neçə proqram təminatını öyrənməli oldum”. Buna görə də o, sadə həllə müracitə edib: hər gün işinə bir qədər ara vermiş və masasının üzərindəki proqram təminatı göstərişlərini oxumuşdur.
“İş yoldaşlarımın məni zarafat hədəfinə çevirmələrinə baxmayaraq, mən indi Illustrator and Dreamweaver proqramlarında sərbəst işləməyi bacarıram”, Hernandets belə bildirmişdir.
Istər dərslik, istər qəzet və ya məruzə olsun, fərq etməz! İstənilən halda müəyyən məlumat əldə etmək faydalıdır. Müasir dövrdə daima öyrənmək və təkmilləşmək zəruridir.
2. Tez –tez və ya uzunmüddətli fasilələr verin.
Bir çox iş yerlərində fasilə vaxtı qabaqcadan təyin olunmuşdur. Amma bəzi ekspertlər hesab edir ki, işçilər müəyyən qrafikə deyil, öz instinktlərinə əsaslanmalıdır. Başqa sözlə, zehni və ya fiziki yorğunluq hiss edən kimi bütün işlərə dərhal ara vermək lazımdır.
Filadelfiyanın Yeni Psixologiya üzrə Mərkəzinin psixoloqu Doris Cinet bildirir ki, insan ara vermədən yalnız 45 dəq. ərzində öz diqqətini bir işə cəmləşdirə bilər. Ona görə də Cinet təklif edir ki, işçilər hər saatın 50 dəqiqəsini çalışsın, qalan 10 dəqiqə ərzində isə diqqəti başqa yerə yönəltsinlər və ya taktikanı dəyişsinlər.
Syu Peynter, Confident Marketer-in marketinq üzrə prezidenti və məsləhətçisi daha uzunmüddətli fasilə təklif edir. İşlər ən coşğun və dözülməz hala gəldikdə Peynter sadəcə ofisi tərk edir.
“Mən bir saatlığa da olsa, özümü mütləq işi tərk etməyə məcbur edirəm. Beləcə, iş qüvvəmi bərpa edərək ofisə daha təmkinli halda və açıq zehinlə qayıdıram” – o, belə qeyd edir.
3. Az əhəmiyyətli işlərə bir kənara qoyun.
Yazar və natiq Alan Bekon təkidlə bildirir ki, əhəmiyyətsiz işləri bir kənara qoymaq daha çox fayda gətirə bilər.
Bekonun fikrincə bu metod həm gündəlik iş siyahısında daha az xaotikliyə səbəb olur, həm də sizə daha çox vaxt qazandırır. “Bu vaxtdan yararlanaraq, bütün səylərinizi prioritet məqsədlərə yönəldə bilərsiniz” – Bekon belə düşünür.
4. E-poçtlara və səsli mesajara aludə olmayın.
Çoxlarımız elektron və ya səsli məktub alan kimi onu dərhal cavablandırırıq. Amma istedadın qazanılması üzrə trener, Keyt Rolinqs tövsiyə edir ki, səsli və ya elekron məktuba ayırdığınız vaxta müəyyən məhdudiyyət qoyasınız.
“Mən e-poçtumu gün ərzində 2 dəfə yoxlayıram: səhər və günün sonunda”, - Keyt belə açıqlama verir. “Səsli mesajarı isə günorta yeməyi zamanı və günün sonunda yoxlayıram”.
Hətta əgər işinizlə əlaqədar e-poçtunuz daim açıq vəziyyətdə olursa, diqqətinizin yayınmasını minimuma endirə bilərsiniz. Məsələn, Outlook proqramı vasitəsilə sizə yeni mesajın gəldiyini xəbər verən pop-up pəncərənin hər dəfə açılmasının qarşısını almaq olar.
5. Dolaşıq və ya yarımçıq qalmış işlərinizi qaydaya salmaq üçün mütləq vaxt ayırın.
Səhiyyə iqtisadçısı Patti Piplz təklif edir ki, hər bir işçi ayda bir gününü yarımçıq qalmış layihə və ya tapşırıqları yerinə yetirmək üçün ayırsın. “Bu, heç bir e-mail və heç bir telefon zənginə cavab vermədən tam iş günü çalışmaq deməkdir”, Patti belə söyləyir.
6. Vaxt öldürməyi unutmayın.
İşdə müəyyən müddət vaxt öldürmək stresi aradan qalıraraq əhval-ruhiyyənizi və əmək məhsuldarlığınızı yüksəldər. Bu metod, xüsusən də uzun, stresli bir iş gününün ortasında işçiyə yenidən öz qüvvəsini bərpa etməkdə böyük yardımçı ola bilər.
“Nəticədə, fərq böyükdür ,” – Deborah Greyson Rigel belə vurğulayır. “İnternetdə saytlara baş çəkin, gözlərinizi yumub istirahət edin və beləliklə, iş qüvvənizi yenidən bərpa edin”.
7. Şəxsi standartlarınızı həddən artıq şişirtməyin.
Rigelin fikrincə, bir çox insanlar işlərini ona görə təxirə salır ki, onlar mükəmməlliyə can atırlar.
İşçilər bir şeyi unutmamalıdırlar ki, heç də həmişə mükəmməlliyə nail olmaq mümkün deyil. Bu baxımdan, Headwaters Foundation for Justice-ın icraçı direktoru Trista Harrisin sadə bir təklifi var: "Yetər ki, nəticələr kifayər qədər yaxşı olsun.”
Mənbə:
http://bx.businessweek.com/time-management/news/
• Orta insanın hər 8 dəqiqədən bir işinə mane olurlar ki, bu da saatda 7 dəfə və ya gün ərzində 50-60 dəfəyə çatır. Orta hesabla hər işdən yayınma halı 5 dəqiqə çəkir. Bu da iş gününün yarısının, yəni 4 saatın itməsinə səbəb olur. Bu yayınmaların 80 %- i adətən az əhəmiyyətli və ya əhəmiyyətsiz işlərlə bağlı olsa da, iş gününün düz 3 saatının itməsinə səbəb olur.
• ABŞ-da əhali tərəfindən alınan özünü təkmilləşdirmə barədə kitab, audio və video vəsaitlərin 95%-I istifadə olunmur.
• Hər gün hər hansı bir elm sahəsini və ya mövzunu öyrənməyə 1 saat vaxt ayırsanız, bu həftə ərzində 7 saat, bir ildə isə 365 saata bərabər olar. Beləliklə, 3-5 il ərzində seçdiyiniz sahədə ekspert ola bilərsiniz, hər gün cəmisi 1 saat vaxt sərf etməklə.
• İş gününün yalnız 20%-i həlledici və mühüm məsələlərə, qalan 80%-i isə az əhəmiyyətli və mənasız işlərə sərf olunur.
• Son 20 ildə iş müddəti 15% artmış, asudə vaxt isə 33% azalmışdır.
Çərşənbə axşamı, 01 Dekabr,2008
ABŞ-ın Qidalanma üzrə mütəxəssisi, Kanzas Dövlət Universitetinin tədqiqatçısı Sendi Prokter qış fəslində qonaqlıq verməklə bağlı maraqlı və olduqca sadə bir təklif irəli sürmüşdür: Qonaqlıq vermək məqsədilə ev sahibəsinin özünün bütün yeməkləri hazırlamasına heç bir gərək yoxdur.
Dietoloq-Tədqiqatçı Sendi Prokter hesab edir ki, hər bir qonaq yığıncağa öz töhfəsini gətirsə, həm ev sahibi vaxtına xeyli qənaət etmiş olar, həm də məsuliyyəti birgə bölüşmək hər kəsə ayrıca bir sevinc və fərəh gətirər.
Hətta ev sahibəsi və qonaqlığa gələcək hər bir kəs menyünü qabaqcadan müəyyənləşdirə bilər. Məsələn, uzaqdan gələnlər yaxşı olardı ki, daha davamlı qida məhsulları gətirsinlər ki, onlar yolda xarab olmasın.
Bundan başqa, hər bir qonağın fərqli yemək töhfəsi hər kəsə rəngarəng ağız dadı bəxş edər - ABŞ-ın məşhur dietoloqu Prokter belə düşünür.
Əgər həftənin hər bir gününü qabaqcadan planlaşdırmasanız, vaxt, potensial və enerjinizdən maksimum faydalana bilməzsiniz. Unutmayın ki, vaxt hər bir şeydən, hətta puldan da dəyərlidir. Çünki pulu təkrarən qazana bilərsiniz, amma itirilmiş zamanı geri qaytarmaq mümkün deyil.
Bu həftə istənilən işdə maksimum məhsuldarlığı necə əldə etmək olar?
Bunun əsas sirri “Böyük Qayaları” birinci yerə qoymaqdır.
“Böyük Qaya” nə deməkdir? Vaxtın idarə olunması sahəsində 
olduqca vacib, lakin dəfələrlə təxirə salınan işlər şərti olaraq belə adlandırılır. Onlar yığılıb qaldıqca böyük bir qayaya çevrilir və onları həll etmək daha da çətinləşir. Tutaq ki, bu həftə siz hansısa kitabı (elmi işi və s.) yazıb tamamlamalı, və yaxud da vacib bir layihə üçün veb-sayt yaratmalısınız.
Bu vacib işləri necə daha tez və asan həyata keçirmək olar?
1. Qısa bir siyahı tutun.
Yaxşı olardı ki, növbəti həftənin işlərini ya bazar günü 
axşam, ya da Bazar ertəsi səhər planlaşdırasınız. Bu həftə üçün görəcəyiniz bütün “iri qayalar”ı siyahıda qeyd edin. Onları elə müəyyənləşdirin ki, buraya sizin üçün ən əhəmiyyətli işlər, ali məqsəd və arzularınız da daxil olsun. Beləcə, həftə sonu siz dönüb geriyə baxanda əldə etdiyiniz uğurlarla fəxr edəcəksiniz.
Öncə, qısa siyahı tərtib edin ki, real nəticələr əldə biləsiniz. Məsələn, bu həftə üçün 7 tapşırıqdan ibarət bir plan hazırlayın (yəni hər gün üçün bir tapşırıq). Əlbəttə, zaman keçdikcə, növbəti siyahılara istədiyiniz qədər tapşırıq əlavə edə bilərsiniz. Amma bir faktı heç zaman unutmayın: əsas məsələ çox deyil, daha səmərəli çalışmaqdır.
2. Həftəlik cədvəl hazırlayın.
Həftənin hər bir gününün qrafikini tərtib edin və “iri qayaları” siyahının lap əvvəlində yazın. Bu işləri cədvəldə ən münasib gün və saatda yerləşdirin ki, onları həftə boyunca bitirə biləsiniz.
3. Qalan zamanı “çınqıllar” (daha az əhəmiyyətli işlər) üçün saxlayın.
Daha az əhəmiyyətli gündəlik işlər vaxtın idarə olunması elmində 
şərti olaraq “çınqıl”lar adlandırılır.
Həftəlik qrafikinizdə mümkün qədər “çınqıl”lar üçün də boş vaxt saxlayın. Günün ən vacib və çətin işini həll etdikdən sonra boş vaxt qalarsa, arabir kiçik işlərinizi də yerinə yetirin. Amma özünüzü həddən artıq yormayın.
4. Çalışın “böyük qaya”ları səhər yerinə yetirəsiniz.
Hər bir işdə uğurun və tərəqqinin başlıca sirri çətin, iri işləri qabağa salmaqdır. Ona görə də bu işləri günün lap əvvəlində yerinə yetirin. Əks təqdirdə, onlar təxirə salındıqca yığılıb qalacaq.
5. Öz uğurunuzla fəxr edin.
Bəli! Siz özünüzü və məhsuldarlığınızı qiymətləndirməyi bacarmalısınız. Bu, daima inkişafda olmaq üçün sizə stimul verəcək.
Beləliklə, həftənin sonunda bir anlığa geriyə nəzər salın və əldə etdiklərinizlə fəxr edin, hətta əgər bu həftə yalnız bir çətin işin öhdəsindən gəlmisinizsə. Bununla belə, bu həftə siz maksimum məhsuldar işləyərək çətin işlərdən birini artıq bitirmisiniz.
1. Email-i yoxlamaq üçün konkret vaxt ayırın. 
İşinizin xarakterindən asılı olaraq e-mailinizi gün ərzində bir neçə dəfə yoxlamaq kifayətdir. Amma bu məqsədlə mütləq bəlli vaxt təyin edin. Gərək olmadıqca elektron poçtunuzu tez-tez yoxlamaqdan vaz keçin.
2. Copy və paste funksiyalarından istifadə etməyi unutmayın.
MS Word proqramında olduğu kimi məktub yazarkən də copy-paste funksiyasından yararlanmağı unutmayın. Beləcə, vaxtınıza xeyli qəmaət etmiş olarsınız.
3. Gərəksiz silsilə informasiya axınından vaxtında qurtulun.
Əgər abunə olduğunuz məlumat mənbəyindən e-poçtunuza gələn informasiya sizi qane etmirsə və hər dəfə onları oxumadan pozursunuzsa, onda ən yaxşısı abunəlikdən çıxmaqdır. İnformasiya mənbələrinin çoxunun göndərdiyi silsilə məktubların sonunda abunəlikdən çıxmaq üçün ayrıca link olur. Sadəcə ondan istifadə etməklə, e-mailinizi hər cür spam məktublardan qorumuş və vaxtınıza qənaət etmiş olarsınız.
4. Xüsusi anti-spam filterindən istifadə edin.
E-poçtunuza xüsusi anti-spam filteri qoyun ki, gələn spam məktublar ayrıca bir qovluğa toplansın. Əks təqdirdə, bəzən vacib məktubları spam materiallardan ayırmağa o qədər vaxt gedər ki, beləcə bütün günümüzü itirə belərik.
5. E-mailə gələn istənilən informasiyanı sistemləşdirin.
Sizə gələn məktubları mövzusu və təyinatından asılı olaraq ayrı-ayrı qovluqlarda qruplaşdırsanız, e-maildə işləyərkən fəaliyyətiniz daha sistemli, mütəşəkkil və məhsuldar olar.
X. Xanım
Bu gün sürətlə yenilənən informasiya əsrində hamı, o cümlədən tələbələr də vaxt qıtlığından əziyyət çəkir. Onlar bəzən dərslərini vaxtında çatdıra bilmir, bəzən də istirahətin nə olduğunu belə unudurlar. Ancaq hər şeyi çatdırmağın başlıca sirri çox deyil, səmərəli çalışmaqdır. Ona görə bu məqaləmi tələbələrin gündəlik həyatını asanlaşdıracaq 21 tövsiyəyə həsr etmişəm. Ümidvaram ki, onlar sizə hər saatınızdan maksimum faydalanmaqda yardımçı olacaq:
1. Başlıca məqsədlərinizi müəyyənləşdirin.
Qısa və uzunmüddətli məqsədləri müəyyənləşdirmək hər bir kəs, o cümlədən tələbə üçün də vacibdir. Buna sadə analogiya kimi onu misal gətirmək olar ki, gündəlik həyatda marşruta minməzdən öncə hara gedəcəyimizi qabaqcadan bilirik. Məqsədlər də belədir – onları təyin etmiş insan hansı istiqamətdə addımlayacağını dəqiq bilir və hər gün buna uyğun hərəkət edir.
2. Prioritetləri təyin edin və gündəlik işlərinizdə onları unutmayın.
Məqsədləri təyin etmək hələ işin bir hissəsidir. İkinci vacib addım onlar arasında prioritetləri müəyyənləşdirməkdir. Prioritetləri nəinki məqsəddə, hətta gündəlik işlərdə də nəzərə almaq olduqca əhəmiyyətlidir. Bu, sizi xaotiklikdən qurtaracaq, real nəticələr əldə etdikcə isə siz özünüzə daha əmin olacaqsınız.
3. Bütün diqqətinizi gördüyünüz işin üzərində cəmləyin.
Bir (xüsusilə də vacib) işlə məşğul olarkən fokusunuzu yalnız onun üzərində cəmləyin ki, işinizi daha tez bitirəsiniz. Fikrinizi yayındıracaq hər bir şeyi bir kənara qoyun. Məsələn, sabahkı seminara arabir televizora baxa-baxa hazırlaşmaq məqsədəuyğün deyil.
4. Öz istəklərinizə məhdudiyyət qoymağı bacarın.
Bu gün ətraf aləm tələbə və ya şagirdin fikrini yayındıracaq bir çox cəlbedici vasitələrlə (kompüter oyunları, internet, seriallar və s.) doludur. Lakin özünüzə məhdudiyyət qoyaraq günün çox cüzi bir hissəsini bu məşğuliyyətlərə ayırın. Əks təqdirdə, onlara aludə olaraq günün sonunda qiymətli vaxtınızın çox hissəsini itirmiş olarsınız.
5. Otağınızı və ya yazı masanızı tələbə həyatınıza uyğun şəkildə düzənləyin.
Əgər ayrıca otağınız varsa, onu, yoxdursa, yazı stolunuzu tələbə həyatına uyğun olaraq yenidən təşkil edin. Qələmdən ta qovluq və ya çantanızadək hər bir əşya üçün dəqiq yer ayırın.
6. Mühüm işlərinizi gündəlik olaraq planlaşdırın. 
Hər gün (istər institut/universitet, istərsə də evdə) görəcəyiniz bütün işlərin siyahısını tərtib edin. Yaxşı olardı ki, bunu hər gün yatmazdan öncə edəsiniz ki, səhər tezdən artıq nədən başlayacağınızı dəqiq biləsiniz. Çünki insanı irəli aparan da əslində nə istədiyini dəqiq bilməsidir. 
7. Texnologiyanın ən son yeniliklərindən faydalanaraq işlərinizi asanlaşdırın.
Burada hər şey sizin təxəyyülünüz və kreativliyinizdən asılıdır. Məsələn: mobil telefonunuzdan təkcə rabitə və ya əyləncə vasitəsi kimi deyil, intellektual köməkçi kimi də istifadə edə bilərsiniz. Necə? – Sadəcə, mobil telefonunuz buna imkan verirsə, oraya elektron lüğət və ya digər faydalı və sizə lazım olan materialı yükləyib yol gedərkən vaxtınızı itirmək əvəzinə, ondan yararlana bilərsiniz. Və ya telefonunuzda audio vəsaitlərə, o cümlədən diktofona yazdığınız mühazirə materiallarına qulaq asmaqla sabahkı seminara artıq yolda hazırlaşmış olarsınız.
8. Gün ərzində etdiklərinizin xronometrajını tərtib edin.
Günün xronometrajı dedikdə gün başlayandan bitənədək mühüm işlərin yerinə yetirilmə vaxtının qeyd olunması nəzərdə tutulur. Məsələn: “sabahkı seminarı hazırladım 22.00 – 22. 30–da” və s. Beləcə, bir həftə müddətində hər bir günün xronometrajını aparsanız, həftə ərzində nələrə daha çox vaxt ayırdığınızı, vaxtdan istifadədə hansı boşluqların olduğunu görəcəksiniz. Bu, sizə daha məhsuldar çalışmaqda və vaxta qənaət etməkdə yardımçı olacaq.
9. Mühazirə materialını oxuyarkən qeydlər aparın.
Seminara və s. hazırlaşarkən vacib məqamları yazılı şəkildə qeyd etsəniz, material daha tez və asanlıqla yadda qalar.
10. Normal yuxu rejiminə əməl edin.
Vaxtında yatın və sutkalıq yuxu normanızı alın ki, daha məhsuldar çalışa biləsiniz. Nə qədər çox məhsuldar və effektiv işləyərsinizsə, bir o qədər vaxta qənaət etmiş olarsınız. Lazımi miqdarda yatmadıqda yaddaşınız və fikrinizi bir yerə cəmləmə qabiliyyətiniz də zəifləyə bilər. 11. İstənilən iş üçün vaxtınızı düzgün seçin.
Xüsusən zehni əmək tələb edən işlər üçün gününüzün ən məhsuldar vaxtını ayırın ki, öhdəsindən ən qısa zamanda gələsiniz.
12. Təcili işlərinizi vacib olanlardan fərqləndirməyi bacarın.
Bəzən o qədər vacib işləriniz ola bilər ki, onlar arasında prioriteti təyin etməkdə çətinlik çəkə bilərsiniz. Onda onlar arasında təcili olanını vacib olanındən ayırıb öncə təcililəri yerinə yetirin.
13. Hər bir görüləsi iş üçün müəyyən dəqiq vaxt və müddət müəyyənləşdirin.
Hər bir iş üçün qabaqcadan bəlli bir vaxt təyin etsəniz, hər saat nə edəcəyinizi dəqiq bilər və vaxtınızı boşuna itirməzsiniz.
14. Vaxtında istirahət etməyi unutmayın.
Xüsusən zehni əməklə məşğul olarkən hər 1-1.5 saatda 15-20 dəq. istirahət etmək lazımdır ki, daha effektiv çalışa biləsiniz. Unutmayın ki, əsas məsələ çox deyil, effektiv çalışmaqdır.
15. Çətin tapşırıqları ən məhsuldar vaxtınızda yerinə yetirin.
Hər bir insanın bioritmləri günün müəyyən saatlarında daha fəal olur. Sizə çətin görünən işləri həmin dövrə salsanız, vaxtınızdan maksimum faydalanmış olarsınız.
16. Səhər tezdən qalxın.
Səhər tezdən beyin informasiya qəbul etmək üçün daha açıq və təmiz olur. Bundan başqa, səhər tez durmaqla daha çox vaxt qazanmış olarsınız.
17. Günün sonunda bütün fəaliyyətinizi analiz edin.
Günün sonunda bitirdiyiniz işləri siyahıda qeyd edin. Ümumiyyətlə, bu günü nə dərəcədə məhsuldar keçirdiyinizi analiz edin və özünüzə hesabat verin. Bunu yazılı şəkildə etsəniz, daha yaxşı olar. Beləliklə, hər gün vaxtınızdan daha səmərəli istifadə edəcək və bununla da daha çox stimul əldə edəcəksiniz.
18. Kiçik işləri imkan düşdükcə dərhal yerinə yetirin.
Yəni iri işlərinizi yerinə yetirərkən və ya istirahət edərkən arada yaranmış kiçik intervalda dərhal xırda işləri görüb onlardan asanlıqla qurtula bilərsiniz. Məsələn, televizorda hansısa proqrama və ya kinoya baxarkən reklam fasiləsi 5-10 dəq. çəkə bilər. Bu müddət ərzində istənilən bir və ya bir neçə işinizi yerinə yetirsəniz, yükünüz xeyli azalar.
19. Bu günün işini sabaha qoymayın.
Bəli, atalarımız heç də yanılmayıb. Çünki bu günün işi sabaha qaldıqca bəzən o qədər böyüyür və çətinləşir ki, sonra onu görməyə olduqca çox vaxt gedir. Elə isə bir halda ki, bu işi gec-tez yerinə yetirəcəksiniz, onu sabaha saxlamayın, başqa sözlə sabahın vaxtından “oğurlamayın”.
20. Bir neçə işi paralel yerinə yetirməyə adət edin.
İstər tədrislə bağlı tapşırıqlarınızı, istərsə də gündəlik işlərinizi bir -birinə mane olmamaq şərtilə paralel görə bilərsiniz. Məsələn, səhər eyvana və ya həyətə təmiz hava almağa çıxanda, və ya parkda qaçış edəndə özünüzlə pleyerinizi götürməyi unutmayın. Beləcə fiziki məşqlər etməklə yanaşı, həm də audio dərslərə qulaq asaraq biliyinizi artırmış olarsınız. Bu tövsiyə, xüsusən də xarici dil öyrənənlər üçün çox faydalı ola bilər.
21. “Bağışlayın, amma bunu edə bilməyəcəyəm” deməyi bacarın.
Bəli, bəzən dost və tanışlarınıza bunu demək çətin olsa da, vacib işlərinizi vaxtında çatdırmaq üçün bunu söyləməyə məcbursunuz. Başqa sözlə, hər addımınızda prioritetlərinizə sadiq qalmağa çalışın.
Xanım Xatun
Müəəlif: Brayan Treysi
Bəlkə də bugün insanların yeganə ən böyük problemi vaxt qıtlığıdır. Xüsusən də işgüzar insanların işləri çox olduğundan şəxsi həyatları üçün olduqca az vaxt qalır. Onlar olduqca çox çalışır, amma yenə də nələrisə vaxtında çatdıra bilmirlər.
Bu cür qaçaqaç içində olmaq ona gətirib çıxarır ki, nə istədiyinizi düşünmürsünüz. Sadəcə ətrafda baş verən hadisələrə kor-koranə şəkildə tabe olub özünüzə nəzarət qabiliyyətinizi itirirsiniz. Sizə elə gəlir ki, həyat sizi elə hey qaça-qova salır. 
Mütəmadi olaraq kənardan özünüzə nəzər salmalı və nə etdiyinizi qiymətləndirməlisiniz. Bir anlığa dayanın, kim və harada olduğunuz barədə ciddi şəkildə götür-qoy edin. Fəaliyyət və ya hərəkətlərinizi sizin üçün vacib amil baxımından qiymətləndirin.
Gündəlik hadisələrin axarına tabe olub vaxtınızı boşuna itirməyin, onu məharətlə idarə etməyi öyrənin. Başqa sözlə, balans, harmoniya və daxili rahatlığa yönəlmiş bir həyata başlayın.
İstənilən uğursuzluğun səbəbi düşünmədən addım atmaqdır. Düşüncə qabiliyyətiniz sizin ən qiymətli xüsusiyyətinizdir. Əgər bu qabiliyyətinizi inkişaf etdirsəniz, həyatınız daha dolğun olar, bəzən bunu hətta dərhal hiss edə bilərsiniz.
Vaxt sizin ən qiymətli resursunuzdur. O, keçici və əvəzolunmazdır, onu qoruyub saxlamaq mümkün deyil. Onu yalnız daha az əhəmiyyətli işlərdən daha mühüm fəaliyyətlərə yönəltmək olar. Sərf etməzdən öncə vaxtınız haqqında bir anlıq düşünsəniz, ondan daha çox faydalana bilərsiniz.
Əvvəllər, düşünürdüm ki, vaxtın idarə olunması kalkulyator və ya mobil telefon kimi biznesə xidmət edən alətdən başqa bir şey deyil. Zənn edirdim, o, elə bir şeydir ki, ondan yararlanaraq qısa vaxtda daha çox iş görmək və nəticə etibarilə, daha çox pul qazanmaq mümkündür.
Amma sonra mənə aydın oldu ki, vaxtın idarə olunması ikinci dərəcəli məsələ deyil. Əksinə, o, elə vacib amildir ki, həyatda hər bir şey ondan asılıdır.
İş və ya biznes həyatınızda digər insanlar zamanınızı o qədər alır ki, özünüz üçün çox az vaxt qalır.
Bəs evdə və şəxsi həyatınızda vaxtdan necə səmərəli istifadə etmək olar?
Bu məqalədə diqqətinizi elə buna yönəltmək istərdim.
Şəxsi həyatda vaxtın idarə olunması sizin özünüzdən başlayır: öncə, həyatda sizin üçün nəyin daha vacib olduğunu düşünün və bunu istənilən işi yerinə yetirərkən mütləq nəzərə alın.
Həyatınızın 3 başlıca sahəsində qarşınıza məqsəd qoyun:
1. Öncə qarşınıza şəxsi və ailə ilə bağlı məqsədlər qoymalısınız.
Çünki məhz onlar sizin səhər tezdən qalxmağınıza, zəhmətlə çalışmağınıza, pul barədə narahat olmağınıza və bəzən də vaxtınızı alan şeylərə görə əsəbiləşməyinizə səbəb olur. 
Sizin şəxsi və ailə məqsədləriniz nədən ibarətdir? Onlar maddi yoxsa qeyri-maddidir? Maddi ailə məqsədi daha geniş ev, daha yaxşı maşın, daha böyük televizor, tətilə çıxmaq və s. pulla dəyərləndirilən istənilən şeylər ola bilər. Qeyri-maddi ailə məqsədinə misal isə həyat yoldaşınız və uşaqlarınızla daha gözəl münasibətlər qurmaq, ailənizlə birgə gəzintilərdə və ya mütaliədə daha çox vaxt keçirmək və s. ola bilər.
Ailə və şəxsi məqsədlərə çatmaq, əslində, vaxtın idarə olunmasının əsas mahiyyəti və məqsədidir.
2. Ikinci yerdə sizin biznes və karyera məqsədləriniz durur
Bu məqsədlərinizin köməyilə siz şəxsi məqsədlərinizə çatırsınız. 
Məsələn: Siz necə elə bir gəlir səviyyəsinə çata bilərsiniz ki, ailə məqsədlərinizi həyata keçirəsiniz? Karyerada daim zirvədə olmaq üçün təcrübə və bacarıqlarınızı necə inkişaf etdirə bilərsiniz?
Gördüyünüz kimi biznes və karyera məqsədləri də olduqca mühümdür.
3. 3-cü tip məqsədlər şəxsi inkişafla bağlı məqsədlərdir.
Yadda saxlayın ki, ətraf aləmdə əldə etdikləriniz daxilən 
qazandığınızdan daha çox ola bilməz. Yaşadığınız həyat sizin daxili aləminizin inikasıdır. Əgər şəxsi və karyera həyatınızda daha yüksək pilləyə ucalmaq istəyirsinizsə, ilk növbədə, şəxsi inkişafınızda layiqli səviyyəyə yüksəlməlisiniz. Həyatınızı qurmaq istəyirsinizsə, əvvəlcə, özünüzü “qurmalısınız”.
Bir sözlə, istədiyiniz məqsədə nail olmaq üçün öncə şəxsi inkişafınızda 
lazımi səviyyəyə yüksəlməlisiniz. Bəlkə də uğurun ən böyük sirri elə bundadır. Amma bunu bacarmaq üçün öz üzərinizdə daima çalışmalısınız.
Şəxsi və ailə, biznes və karyera, eləcə də şəxsi inkişafla bağlı məqsədlərinizin siyahısını tutun və daha sonra prioritetləri müəyyənləşdirin.
Bununla da prioritet və postprioritetlər (ikinci dərəcəli işlər) arasında fərqı asanlıqla görəcəksiniz. Vaxtınızı ciddi nəzarət altına almaq məqsədilə prioritetləri özünüz üçün olduqca aydın şəkildə müəyyənləşdirin.
Sizə həyatda daha çox xoşbəxtlik, məmnunluq və sevinc bəxş edəcək ən mühüm şeyləri təyin edin. Ancaq postprioritetləri də unutmayın. Sadəcə, prioritetlər daha çox və daha tez, postprioritetlər isə daha az və daha gec yerinə yetiriləcək işlərdir.
Ardı növbəti postumda!
Hazırladı: Xanım
Mənbə:
http://www.time-management-tools.com/articles/managing-your-time.htm
Mövzuya keçməzdən öncə ramazan bayramı münasibətilə hamınızı təbrik edir və keçən hər saatınızın daha bərəkətli olmasını arzulayıram.
Bugünkü mövzuya s. ə. s. Məhəmməd Peyğəmbərin bir hədisi ilə başlamaq istərdim: “İnsan 2 şeyin qədrini itirdikdən sonra bilir , onlardan biri sağlamlıq, digəri isə vaxtdır”.
Doğrudan da, bu 2 məfhum Allahın həyatda insana bəxş etdiyi ən qiymətli nemətlərdir. Bəs nə üçün çox zaman onların fərqinə varmadan yaşayırıq? Halbuki zaman bizim sinirlərimizdən axaraq elə hey sonsuzadək yol gedir. Biz isə əslində, ondan yan ötürük. Beləcə, çox zaman “vaxt elə bil uçur” deyə şikayətlənirik.
Reallıq isə bundan ibarətdir ki, biz çox məşğul olduqda vaxt, doğrudan da, bizim üçün uçur. Vaxtımızı öldürməyə çalışdıqda isə vaxt o qədər də “tələsmir”.
Vaxtdan səmərəli istifadə etmədikcə, günümüz istər 24 saat, istərsə də 30 saatdan ibarət olsun, biz daim vaxt qıtlığından əziyyət çəkəcəyik.
Ehh! Nə isə... zaman haqqında çoxları kimi mənim də ürəyim doludur, hamısını yazıya alsam, bloqumda yer qalmaz :).
Keçək əsas mətləbə - Necə edək ki, hər günün 24 saatından maksimim faydalanaq?
Aşağıdakı strategiyalara gündəlik həyatda əməl etməklə, buna asanlıqla nail ola bilərsiniz:
1. İş qrafikinizə nəzər salın. 
Bu gün üçün tərtib etdiyiniz işlərin siyahısına nəzər salın və onları düzgün növbələşdirin. Məsələ, yorucu və ya çətin işdən sonra daha sadəsini yerinə yetirməyi müəyyənləşdirin. Və ya bir günə nəhəng bir siyahı tutmaq əvəzinə o işlərin bir hssəsini sabaha keçirin. Beləcə, siz həm gün ərzində qaçaqaç və tələsiklikdən qurtular, həm də daha məhsuldar çalışaraq günün sonunda real nəticələr əldə etmiş olarsınız.
2. Kreativ olun.
Zaman kreativliyi çox sevir. Kreativliyinizi işə salmaqla eyni zamanda bir neçə işin öhdəsindən asanlıqla gələ bilərsiniz. Məsələn, tutaq ki, həm paltarlarınızı yumalı, həm də dükana getməlisiniz. Bu zaman vaxta qənaət məqsədilə, paltaryuyan maşını qoşub, dükana gedə bilərsiniz. Yolüstü hətta uşaqları məktəbdən və ya bağçadan götürə bilərsiniz. Beləliklə, 3 işi eyni vaxtda bitirmiş olarsınız.
3. İlk dəfə görəcəyiniz işləri qabaqcadan planlaşdırın. 
Əgər hansısa tapşırığı ilk dəfə yerinə yetirirsinizsə, səhvlər təbiidir. Xüsusən də bunu necə etməyə dair konkret göstərişlər yoxdursa, siz vaxtınızın çox hissəsini itirə bilərsiniz. Ona görə də yaxşı olardı ki, bu işi görməzdən əvvəl hər bir addımınızı planlaşdıra və bu plana uyğun hərəkət edəsısiniz. Beləliklə, siz həm vaxtınız və enerjiniz, həm də pulunuza xeyli qənaət etmiş olarsınız.
4. Ən yaxşı alternativi seçin.
İstənilən işə başlamazdan öncə onu daha tez və effektiv yerinə yetirməyin necə mümkün olduğunu götür-qoy edin və bütün mümkün alternativlər içərisində ən sərfəlisini seçin. Bir də ki, heç zaman tapşırıq üzərində çox düşünməyin, əks təqdirdə o, çətin görünə bilər. Bunun əvəzində hərəkətə keçin. Onda görəcəksiniz ki, bu və ya digər iş düşündüyünüzdən daha sadədir.
Unutmayın ki, vaxt qızıldır və bu qiymətli sərmayədən ağılla istifadə edərsinizsə, mövqeyiniz, statusunuz və yaşınızdan asılı olmayaraq istənilən sahədə daha qabaqcıl ola bilərsınız.
Bəlkə də oxuyacağınız tövsiyələr sizə olduqca sadə görünəcək. Amma onlar sadə olduğu qədər də effektivdir. Bütün ailə onlara əməl edərsə, hər kəs daha az vaxtda daha çox iş görmüş.olar.
Beləliklə məhsuldar ailənin 5 sirri aşağıdakılardır:
1. Ayda neçə dəfə bazarlıq edəcəyinizi qabaqcadan planlaşdırın.
Həftə ərzində sizə lazim olacaq bütün ərzaqların siyahısını tərtib edin və həftədə cəmi 1 dəfə buna uyğun bazarlıq edin. Beləcə, vaxtınıza xeyli qənaət etmiş olarsınız. Məsələn, bizim ailədə bir, bəzən də 2 həftə ərzində istifadə olunacaq bütün zəruri ərzaq və qidalar qabaqcadan müəyyənləşdirilir və 2 həftədə bir dəfə bazarlıq edilir. Başqa sözlə, büdcə imkan verdiyi qədər iki həftəlik tədarük görməklə, siz ayda cəmisi 2 dəfə bazarlıq etmiş olacaqsınız. Bazarlıq edənlər bilir, bu necə çox vaxt aparan işdir.
2. Telefon nömrələri və s. digər əlaqə məlumatlarını bir yerə yazın.
Nə qədər tələssəniz də, bu vacib məlumatları həmişə bir yerə - ya telefonunuza, ya 
da qeyd kitabçasına yazın. Telefon nömrələrini ayrı-ayrı vərəqlərə qeyd edib sonra da hara qoyduğunuzu unudursunuzsa, bu vərdişinizdən əl çəkin. Əks təqdirdə, təcili olaraq sizə olan məlumatı saatlarla axtarmalı olarsınız. Bu isə nəinki vaxtınızın itməsinə səbəb olar, hətta bəzən vacib işləriniz üçün də əngəl ola bilər.
3. Evdə istənilən əşyanın öz yerini müəyyələşdirin.
Gün ərzində hər birimiz müxtəlix əşyalardan istifadə edirik, amma həmişəmi onları istifadə edib qurtardıqdan sonra öz əvvəlki yerinə qoyuruq? Bunun üçün ilk növbədə, evdə hər bir şeyin sabit yeri olmalı və ailənin hər bir üzvü onu istifadə etdikdən sonra öz yerinə qoymalıdır. Belə olduqda, həm ev daim səliqəli qalar, həm də sizə lazım olan istənilən əşyanı bir göz qırpımında əldə edə bilərsiniz. Yəqin ki, bizə lazım olan əşyanı saatlarca, bəzən də günlərcə axtardığımız hallar hər birimizin gündəlik həyatında baş verib. İndi görün, hər şeyi öz yerinə qoymağa adət etsək, gündəlik həyatımız nə qədər məhsuldar və asan keçər.
4. Ailədə əmək bölgüsünü müəyyənləşdirin.
Ailədə yaşından və cinsindən asılı olmayaraq hər bir kəsin özünə uyğun iş öhdəlikləri olmalıdır. Ailədə uşaqlar varsa, yaşlarına uyğun müəyyən işləri onlara tapşırın. Və ya hər hansı çox vaxt aparan işi “ailəvi iməcilik” elan edərək qısa vaxt ərzində başa vura bilərsiniz.
5. Hər bir iş üçün bəlli vaxt ayırın.
Bu, xüsusən də gündəlik yerinə yetirilən işlərə aiddir. Onları hər gün eyni saatda yerinə yetirməyə adət edin. Beləcə həm bu günün işi sabaha qalaraq qayğılarınızı daha da artırmaz, həm də gün ərzində daha mütəşşəkil olar və işlərinizdə xaotiklikdən qurtularsınız.
Bütün sözügedən bu tövsiyələri özünüz üçün vərdişə çevirsəniz, hər gün bir neçə saata qənaət etmiş olarsınız.
və ya 1+1=4saat Formulunu Kəşf Edin Və Daha Effektiv Yaşayın!
Bu həftə qızmar yay günləri ilə təbiət bizi yenidən sınağa çəkir. Bugünkü hava haqqında xəbərlərdən məlum oldu ki, bu istilər hələ həftə sonunadək davam edəcək. Nə etməli? Yaşamımıza davam etməliyik, əlbəttə:)! Deyl Karneqinin təbirincə desək lazım gəldikdə “limonu sıxaraq limonad düzəltməyi” bacarmalıyıq. Deyə bilərsiniz ki, bunun yayda daha məhsuldar çalışmaqla əlaqəsi? Yəni demək istəyirəm ki, hər bir fəsildə olduğu kimi, yayda da maksimal dərəcədə məhsuldar həyata can atmaq lazımdır. Çünki məhsuldar və dolğun yaşanmış hər bir saat əslində ən azı iki saata bərabərdir. Hər halda mənim şəxsi yanaşmam belədir!- Yəni bəzən 1+1=4 saat ola bilər Ümud edirəm ki, bu məqsədlə yazdığım bugünkü postum sizin üçün az da olsa faydalı olacaq.
Beləliklə, yayda daha effektiv yaşamaq və çalışmaq üçün:
1. Səhər tezdən durun.
Səhər tezdən qalxdıqda gününüz həm daha uzun, həm də daha məhsuldar olar. Çünki gecə yaxşıca istirahət etmiş beyin öz sahibinin “əmrlərini” sübh çağı daha effektiv yerinə yetirir, yəni qısa vaxt ərzində daha çox iş görmək mümkün olur. Xüsusən isti yay günlərində daha çox məhsuldarlıq və diqqət tələb edən işləri səhər erkəndən – hava sərin ikən yerinə yetirmək daha məqsədəuyğundur.
2.Gün ərzində bir neçə dəfə sərin duş qəbul edin.
İsti yay günlərində evdə hava o qədər boğanaq və ağır olur ki, bəzən nəfəs almaq belə olmur, o ki, qalmışdı hər hansı bir işin qulpundan yapışasan. Belə olduqda gün ərzində bir neçə dəfə sərinləşdirici duş qəbul etmək lap yerinə düşər.
Yuyunduqdan sonra özünüzü daha gümrah hiss edəcəksiniz. Hər halda belə vəziyyətdə fikrini bir yerə cəmləyib lazımi işin öhdəsindən gəlmək daha asan olur. Bu üsul xüsusən də kondisioner olmayan evlərdə istidən qurtulmaq üçün çox faydalı ola bilər.
3. Ən isti vaxtda sevimli işinizlə məşğul olun.
Yəqin diqqət etmisiniz ki, sevimli məşğuliyyətinizə vaxt sərf edərkən ətraf aləmi belə bəzən unudursunuz. Dünyagörüşü, maraq, yaş və s. digər amillərdən asılı olaraq hər birimizin müxtəlif sevimli məşğuliyyət növü və ya növləri var. Məsələn, mənim ən sevimli məşğuliyətlərimdən biri maraqlı bir kitab mütaliə edərək onun üzərində düşünmək və hər gün nə isə yeni bir şey öyrənməkdir. Ən isti vaxtlarda, necə deyərlər, əlim heç bir işə qalxmadıqda, mən ən sevimli kitablarımdan birini mütaliə edirəm. Bu zaman bu məşğuliyyətə o qədər aludə oluram ki, doğrudan da, ətraf aləmi və istini belə unuduram, daha doğrusu hiss etmirəm. Kitab və informasiya “dəliləri” məni daha yaxşı anlayar.
istedadlı insan isə ondan istifadə etməyə can atır.
Şopenhauer А.
Bu metodlar təkcə kompüterdə işləyərkən deyil, həyatımızın digər sahələrində də olduqca faydalı ola bilər. Ancaq bugün kompüterin həyatımızın ayrılmaz hissəsi olduğunu nəzərə alıb bu məqaləni bütün kompüter istifadəçilərinə ünvanlayıram. Hər bir metodu gündəlik vərdişlərə çevirin və onda anlayacaqsınız ki, sən demə, vaxt deyil, vaxtınız uçur. Yəni zamanı saxlaya bilməsək də, onu idarə etmək və ondan maksimum faydalanmaq öz əlimizdədir.
1. Kompüter arxasına keçməzdən əvvəl görəcəyiniz işlərin siyahısını tərtib edin.
Kompüterdən evdə və ya işdə istifadə etməyinizdən asılı olmayaraq onu yandırmazdan əvvəl mütləq bütün işlərinizin siyahısını tutun. Bu yolla siz konkret olaraq nədən başlayıb nədə qurtaracağınızı müəyyən etmiş olarsınız.Unutmayın ki, onsuz da xaotizmə meylli olan biz insanlar ətraf aləmdən aldığımız çoxsaylı müxtəlif məlumatın təsiri altında daha da nizamsız oluruq. Beləliklə, günün sonunda bu siyahıya yenidən nəzər salın və yerinə yetir bilmədyiniz və ya yarımçıq qalan tapşırıqları sabaha keçirin.
2. Tutduğunuz siyahıda mutləq işləri prioritetlər üzrə qruplaşdırın.
Xırda işlərdən başlamış ən iri planlarımızadək prioritetləri müyyənləşdirmək olduqca vacibdir. Çox zaman bunu etmədiyimizdən vaxtımızı səmərəsiz keçirir və sonra da şikayətlənirik ki, “vaxt elə uçur ki!”. Sizə tanış ifadədir, eləmi? Beləcə, həyatımız özümüz də hiss etmədən sürətlə ötüb keçir.
Ona görə də vaxtına dəyər verən hər bir kəs ilk növbədə prioritetləri müyyənləşdirməyi öyrənməli və hər bir sahədə tətbiq etməlidir. Əslində, bunun özü də bir bacarıqdır, sənətdir. Tanıdığınız bir çox uğurlu insanların əsas sirlərindən biri də elə budur.
Prioritetlərinizi elə bu gundən təyin etməyə başlayın ki, sabah siz də o qabaqcıl insanların sırasında olasınız!
3. Mütəmadi istirahət edin ki, daha məhsuldar və effektiv işləyə biləsiniz.
İşinizin xarakterindən asılı olmayaraq, gününüzün daha məhsuldar keçməsini istəyirsinizsə, o zaman istirahətinizə xüsusi diqqət etməlisiniz, xüsusən də işiniz zehni fəalliyətlə birbaşa bağlıdırsa. Çünki müşahidələr göstərmişdir ki, əgər fiziki yorğunluğun tam çıxması üçün insana 3 gün kifayət edirsə, zehni yorğunluq 1 həftədən tez keçmir. İndi özünüz təsəvvür edin: görün bizim zavallı orqanizm tam dincəlməyə macal tapmamış biz onu necə yükləyirik! Sonra da enerjimizin azlığından şikayətlənirik.
Ona görə də vaxtın idarə edilməsi üzrə mütəxəssislərin çoxu tövsiyə edirlər ki, kompüterdə çalışan hər bir kəs hər 1 saatda 5 dəq və ya hər 1.5 saatdan bir 10 dəq. işini bir kənara qoysun və istirahət etsin.
4. Gün ərzində kompüter arxasında nə qədər vaxt keçirdiyinizi hər dəfə qeyd edin.
Hər dəfə kompüter arxasında əyləşərkən özünüz üçün bir kənarda işə nə vaxt başladığınızı qeyd edin. Günün sonunda isə kompüterdə işinizi bitirdiyiniz vaxtı qeyd kitabçanıza yazmağı unutmayın. Bir həftə ərzində bu rejimə riayət etsəniz, hiss edəcəksiniz ki, vaxtınızı sözün əsl mənasında idarə etməyə başlamısınız. Həm vaxtınıza bu bir həftəlik nəzarət əsasında öyrənəcəksiniz ki, kompüterdə işləyərkən ən vaxtınızı ən çox nə alır. Çünki yuxarıda 1-ci metoda uyğun olaraq hər gün əlinizdə gördüyünüz işlərin siyahısı olacaq.
5. Uyğun gələn işləri qruplaşdırın.
Görəcəyiniz işlərin siyahısına nəzər salsanız, görərsiniz ki, onlar arasında bəziləri bir-biriylə əlaqəlidir və ya eyni zamanda yerinə yetirliə bilər. Həmin işləri qruplaşdırın və paralel olaraq yerinə yetirin. Beləliklə, vaxtınıza xeyli qənaət etmiş olarsınız.
6. Hər işi yerinə yetirmək üçün dəqiq bir müddət təyin edin və çalışın ki, həmin zaman kəsiyində tapşırığı bitirəsiniz.
Bilirsinizmi ki, gündəlik işlərə adətiniz üzrə ayırdığınız vaxtı əslində azaltmaqla eyni nəticə ala bilərsiniz. Yəni hər şey gün ərzində beynimizi necə proqramlaşdırmağımızdan asılıdır. Hər işi yerinə yetirərkən vaxta maksimum qənaət etməyə özünüzü alışdırsanız, tapşırıqları əvvəl olduğundan daha tez bitirər və gün ərzində daha çox iş görmüş olarsınız. Bunu sınayana qədər mən də yanlış olaraq düşünürdüm ki, bu mümkün deyil. Özünüz sınayın və onda əmin olacaqsınız ki, keyfiyyətli işi qısa vaxt kəsiyində də etmək mümkündür.
7. Kompüterə yüklədiyiniz materialları audio formata keçirib istədiyiniz yerdə öz mp3 player-inizdə qulaq asın.
Məsləhət görərdim ki, kompüterdə rəqəmsal kitabxananızda saxladığınız bir sıra kitabları və s. (fərqi yoxdur onlar ixtisas yönümlüdür və ya hobbinizlə bağlıdır) audio formata keçirib daha uyğun vaxtda dinləyəsiniz. Bunu sınamış adam kimi deyə bilərəm ki, bu yolla həm vaxtınıza kifayət qədər qənaət edə bilərsiniz, həm də kompüter arxasında daha az oturmaqla enerjinizi qorumuş olarsınız. Vaxtınıza belə qənaət edə bilərsiniz ki, o materialları kompüterdə oxumaq əvəzinə onlara audio versiyasında qulaq asa və həm də paralel olaraq digər işlərinizi görə bilərsiniz (məsələn, mən belə audio faylları adətən ev işləri ilə məşğul olarkən dinləyirəm). Bir çoxlarımız yollarda dəfələrlə tıxaclara düşmüş, bəzən saatlarla qiymətli vaxtımızı itirmişik. Bax belə hallarda audio dinləmə lap yerinə düşər.
